Hyperledger Iroha, dijital varlıkları, kimlikleri ve serileştirilmiş verileri yönetmek için kullanılabilen genel amaçlı “Permission / Role Based” bir Blockchain sistemidir. Kullanım alanları için ilk akla gelen başlıklar şu şekildedir; bankalar arası ödemeler, alternatif ödeme sistemleri, ulusal kimlik yönetimi, çeşitli lojistik uygulamaları vb.

Başlangıçta Soramitsu olmak üzere, IT devi Hitachi’nin de dahil olduğu bir kaç önde gelen büyük Japon teknoloji firması tarafından geliştirilen bir Blockchain projesi olan IROHA, Hyperledger Projeleri arasında yerini almıştır. (2016)

IROHA, “Permission Based” bir yapıya sahip. “Dağıtık Defter Teknolojisi” gerektiren çeşitli iş uygulamalarında, kullanımı basit ve kolay entegre edilebilecek şekilde tasarlanmıştır. Modern, alan odaklı C ++ tasarımı, Diğer web teknolojilerinin yanı sıra, iOS ve Android platformları için de uygulama geliştirme setleri barındırmaktadır. Konsensüs mekanizması olarak ise, “Bizans Hata Toleransı Algoritmasını” içeren “Sumeragi” isminde bir algoritma kullanılmaktadır.

Temel Özellikler

• Bakım ve yayınlama işlemlerinin kolaylığı,
• Geliştiricilere çeşitli kütüphaneler sunması, (Java, Python, Javascript, Android, ve iOS)
• Role-based access control (Yetki tabanlı erişim kontrolü)
• Komut sorgu biçimi ayırma prensibi ile modüler tasarım
• Dijital kimlik ve varlık yönetimi
• Güvenilirlik (hata toleransı ve geri kazanılabilirlik)
• Performans verimliliği (zaman-davranış ve etkili kaynak kullanımı)
• Kullanılabilirlik (öğrenilebilirlik, kullanıcı hata koruması, uygunluk tanınabilirliği)

Hyperledger Hackfest Notları (Amsterdam 27, 28, 29 Haziran 2018)

Amsterdam’daki Hyperledger Hackfest etkinliğinde Iroha oturumuna katılma şansı bulduk.

Oturumu gerçekleştiren kişi : Dumitru Savva — Soramitsu Labs.

Bir test network’ü çalıştırıp, kullanıcıları oluşturdu. Daha sonra kullanıcılar arasında asset transferi gerçekleştirdi. Yaptığı örnekte, yetkilendirmenin her adımda bir zorunluluk olduğunu, aksi takdirde client tarafında yapılan işlemlerde sürekli hata alındığı görüldü. Aslında diğer Permission-Based Blockchain sistemlerde olduğu gibi Iroha’da da asıl önemli olan konunun yetkilendirme olduğunu görmüş olduk. Algoritma, her işlemde kullanıcının yetkisi olup olmadığını kontrol ediyor. Aşağıda bazı kod bloklarının ekran görüntülerini paylaşıyorum.

IROHA’nın Bitcoin ve Ethereum’dan Farkı

Bitcoin ve Ethereum, herkesin ağdaki tüm verilere katılabileceği ve erişebileceği “permissionless (izinsiz)” defterler olacak şekilde tasarlanmıştır. Temelde birbirlerine benzeseler de, Ethereum; “Smart Contract” şeklinde adlandırılan akıllı sözleşme yapısına sahiptir. Bu durumda Bitcoin’den bir adım daha gelişmiş olduğu söylenebilir. Ayrıca, her iki teknolojinin de kendilerine has kripto varlık birimleri vardır. (BTC, ETH)

Iroha’da ise, yerel bir kripto para birimi yoktur. Mining yapılmaz. Bunun yerine, işletmelerin ihtiyaçlarını karşılamak için sistem etkileşimine izin verilir. Yani yalnızca gerekli erişime sahip kişiler sistemle etkileşime girebilir. Sistem her işlemde, kullanıcının yetkili olup olmadığını kontrol eder. Ayrıca, tüm verilere erişimin kontrol edilebilmesi için sorgulara da izin verilebilir.

Hyperledger Iroha’nın, Ethereum’dan önemli bir farkı, kullanıcıların sistemde önceden oluşturulmuş komutları kullanarak dijital varlıkları oluşturma ve aktarma gibi ortak işlevleri gerçekleştirmelerine izin vermesidir. Bu, akıllı sözleşmelerin hızlı bir şekilde test edilebilmesi ile fazla kod yazma yükünü de hafifletmiş olur. Geliştiricilerin basit ve belirlenmiş görevleri daha hızlı ve daha az riskle tamamlamasını sağlar.

IROHA’nın Diğer Hyperledger Projelerinden Farkı Nedir? ve Sonuç

Iroha, yüksek performanslı ve düşük gecikme süresine sahip işlemlerin kesinliğini sağlayan, “Bizans Hata Toleransı Konsensüs Algoritması” desteği olan“Sumeragi” şeklinde isimlendirdikleri algoritmaya sahiptir. Diğer Framework’lerde BFT desteği henüz tam olarak yoktur. Ayrıca, Iroha’nın yerleşik komutları işleme konusunda diğer projelere kıyasla önemli bir avantajı vardır. Dijital varlıklar oluşturma, hesapları kaydetme ve hesaplar arasında varlıkları aktarma gibi ortak görevleri tamamlamak çok daha basittir.

Iroha, işlem yoğunluğu daha az olan küçük yapılarda etkili sonuç verebilir.

Son olarak, Iroha, tüm komutlar, sorgular ve ağa katılmak için yetkilerin ayarlanmasına imkan sağlayan, oldukça güvenli yetki sistemine sahip bir projedir. Daha henüz emekleme aşamasında olsa da gelecekte çok ilginç yerlere gidebileceği düşünülüyor.